عوامل کاهش کیفیت مواد غذایی در سرما

كيفيت ماده غذايي در طي نگهداري در سرما ممكن است توسط عواملي مانند فعاليت‌هاي ميكروبي، فعاليت‌هاي فيزيولوژيكي و شيميايي و همچنين صدمات فيزيكي دچار تغيير شوند.

فعاليت‌هاي ميكروبي

يكي از مهمترين عوامل ايجاد فساد مواد غذايي رشد ميكروارگانيسم‌ها مي‌باشد از ميان مواد غذايي، بافت‌هاي گياهي داراي حساسيت متوسطي نسبت به فساد ميكروبي‌اند و معمولاً بيشتر به وسيله قارچ ها فاسد مي شوند اما بافت‌هاي حيواني نسبت به فساد ميكروبي و به ويژه باكتري ها حساس‌تر مي‌باشند حساسيت اين بافت‌ها مي‌تواند دلايل مختلفي داشته باشد. دلايل:

1. ذبح حيوانات قابليت مقابله بافت را با ميكروارگانيسم‌ها از بين مي برد.
2. عمليات بعد از كشتار مانند قطعه قطعه كردن عضلات لايه محافظ آن را از بين مي‌برد و بافت‌هايي كه قبلاً استريل يا نيمه استريل بودند از طريق ميكروارگانيسم‌هاي موجود در روده يا سطح خارجي بدن حيوان آلوده مي شوند.
3. ماهيچه بهترين ماده غذايي و محيط مناسبي براي رشد موجودات ذره‌بيني است.

فعاليت‌هاي فيزيولوژيكي و شيميايي

از بين رفتن يا كاهش فعاليت هاي فيزيولوژيكي و شيميايي در محصولات غذايي بسته به نوع محصول ممكن است كم- زياد يا متوسط باشد ميوه‌ها و سبزي‌ها به علت كهنه شدن طبيعي حتي گاهي در شرايط مناسب انبار كردن در سرما فاقد كيفيت مي شود حتي گاهي درجه حرارت‌هاي پايين نزديك نقطه انجماد باعث اختلالات فيزيولوژيكي در برخي از ميوه‌ها و سبزي‌ها مي‌شود مانند سرمازدگي (Chilling Injury) در اين محصولات. در صورتي كه اقدامات اوليه مناسب انجام نگيرد در نتيجه عمل تنفس گاز دي‌اكسيد كربن تجمع پيدا كرده و باعث كمبود اكسيژن مي‌شود. تغيير در غلظت گازهاي تنفسي مي تواند باعث ايجاد اختلالات فيزيولوژيكي شود.

علاوه بر اين مواد شيميايي كه به مواد غذايي اضافه مي‌شوند يا اينكه در جريان فرآيند توليد مي شوند مانند مواد افزودني در غذا، ايندريد سولفورو، اوزن، آمونياك، اتيلن و دي‌اكسيد كربن در برخي از مواد غذايي باعث خسارت مي‌شوند. همچنين واكنش هاي شيميايي مانند اكسيداسيون چربي، تجزيه مواد رنگي، توليد بوهاي مختلف و از بين رفتن ويتامين ها مي توانند كيفيت غذاهاي بافتي را كاهش دهند.

همچنين متابوليسم طبيعي بافت هاي حيواني پس از ذبح اگر كنترل نشود باعث سفتي بيش از حد بافت شده و قابليت نگهداري آب بافت كاهش مي يابد. گاهي تغييرات نامطلوب در رنگ به وجود مي‌آيد. همچنين در ماهي عمل اتوليز يكي از عوامل مهم فساد محسوب مي‌شود.

صدمات فيزيكي

كوفتگي بافت و از دست دادن شديد آب از عوامل مهم صدمه زدن به ميوه‌ها مي‌باشد همچنين قطعه قطعه كردن و بريدن بافت‌هاي حيواني قبل از شروع مرحله گليكوليز ممكن است باعث انقباض شديد ماهيچه، سختي و كاهش قابليت نگهداري آب آن بشود.